Senin, 21 September 2015

Gerakan Dasar Tari Bali

Gerakan Dasar Tari Bali
Sebelum belajar tari Bali, penari terlebih dahulu belajar tari senam/dasar. Tari senam adalah untuk melemaskan otot-otot dan persendian tubuh sebagai gerak pendahuluan ketika mulai belajar menari. Hal ini penting karena dapat dipakai untuk mengatasi gerakan-gerakan yang kaku. Tari Bali memiliki banyak gerakan dasar. Gerakan dasar ini dipelajari sebelum si penari belajar tari Bali. Dasar-dasar tari Bali berfungsi untuk membekali seorang penari dasar gerakan tari Bali. Secara garis besar dasar tari Bali ada tiga, yaitu: agem, tandang dan tangkep.
a. Agem
Agem merupakan sikap atau cara pokok berdiri. Posisi kaki kanan dan kiri sama-sama serong menyudut, tumit salig bertemu. Kedua tangan diangkat menyiku dengan siku sejajar pundak, telapak tangan menghadap ke depan, jari-jari tangan berdiri tegak serta kedua ibu jari merapat ke telapak tangan. Agem ada dua jenis yaitu agem kanan dan agem kiri.

b. Tandang
Tandang merupakan suatu cara untuk menggerakkan suatu gerakan yang baru sehingga menjadi rangkaian gerakan yang bersambung. Yang termasuk tandang adalah:
·        Seledet  dan ngelier,  merupakan gerakan mata,
·        nyregseg, gerakan kaki yang dilakukan dengan cepat ke samping
kiri dan kanan dalam keadaan menjinjit,
·        malpal,  gerakan kaki berjalan cepat,
·        uluwangsul, gerakan menggelengkan leher dengan lembut.

c. Tangkep.
Tangkep merupakan gerak atau perubahan air muka atau perubahan gerak indra yang terdapat pada wajah dan kepala. Yang termasuk tangkep  yaitu:
·        kenyem (senyum), ungkapan rasa halus yang manis diwujudkan pada bibir,
·        dedeling, ekspresi wajah yang menggambarkan mimik marah.


Daftar Pustaka:
ISSN0216-3241 45

Pengembangan Media Pembelajaran........................(Ni Ketut Kertiasih)

Minggu, 20 September 2015

BEBLADBADAN

Bebladbadan

Bebladbadan kruna linggan (kata dasar) ipun "babad" polih seselan el dados belabad
babad + (-el-) = belabad. polih pangiring an dados:
babad + (-el-) + an = blabadan. Raris kadwipurwayang dados Bebladbadan.

Bebladbadan kawangun antuk :
1. Giing (bantang)
2. Arti sujati
3. Arti paribasa

conto:
Makuburan Bali = .....
Giing             : Makuburan Bali
Arti sujati      : Gumuk
Arti paribasa : Ngrumuk

Conto lianan:
1. Leluhur Bali = Pitara = Ketara
2. Macaratan jawa = Ketel = Ngetel
3. Matanah jalikan = aon = Kaon
4. Makucit lua = bangkung = bengkung
5. Makutun tegal = tungu = rungu
6. Mabubuh jawa = bubur = ngibur
7. Matepung jaka = sagu = gugu
8. Mayeh bibih = paos = maosang
9. Matalin papah = guntung = untung
10. Masenjata polisi = pistol = nyetotol
11. Matekep dangdang = kekeb = mengkeb
12. Mapanak nyuh = pijer = ngejer
13. Masarin baas = tepung = ngepung

Puisi Bali Anyar
     
    Puisi Bali Anyar nenten kaiket antuk padalingsa utawi guru lagu. lengkarannyane bawak-bawak tur kruna-krunanyane madaging unteng manut imajinasi para pangawi.

Puisi Bali Anyar ketahnyane kawangun antuk:
- Murda (judul)
- Unteng (tema)
- Kanti suara/sajak
- Lengkara (kalimat)
- Wirasa/daya bayang
- Kosa basa (kosa kata)

Conto Puisi Bali Anyar

                                                   Dundun Galang Kangin
                                                                                           karya: Dode

Masunaran galang kangin
Pakrikik girang sang paksi
Nundun para jana sami
Mangda tangi tur mamargi

Kaja kangin ne kaungsi
Ngarereh amerta suci
Punika wantah isin gumi
Bekele idup iriki

Karereh sane maisi
Sampunang madasar iri
Mangdane becik pamargi
Ngarereh punika bati

Dharma dasar utamaning
Pang setata kasarengin
Olih Ida Sang Hyang Widhi
Rikala ngelarang bhakti

Jumat, 18 September 2015

NGIRING MALAJAH BASA ALUS

Sirah         : Prabu
Pebaan      : Siwaduara
Pelengan   : Pepilisan
Bok           : Rambut
Gidat         : Lelata
Alis           : Siratnaya
Bulu mata : Ringring
Mata          : Penyingakan
Cunguh      : Irung / Pengungasan
Pipi            : Pengarasan
Bibih         : Lambe
Lidah         : Ilat
Langit-langit : Laklakan
Gigi           : Untu
Kumis       : Cerawis
Jagut         : Lelentek
Jenggot     : Rawe
Mua           : Prarai
Koping      : Karna
Baong       : Kanta
Batun Salak : Salategetan
Pala           : Bahu
Siku          : Kona
Lima         : Tangan
Pagelangan : Papinggel
Jeriji         : Agrakara
Kuku        : Naka
Telapak lima : Keratala /lepa-lepa
Tangkah   : dada / Wijang
Ulu hati    : Ulu angen
Nyonyo    : Susu
Bangkiang : wangkong
Basang     : Oteng / Waduk / Garba
Pungsed    : Puser / odel
Tundu       : Gigir
Jit              : Silit
Celak        : Purus
Butuh        : Panta
Teli           : Baga
Paa            : Pupu
Entud        : Jejengku
Batis          : Cokor
Telapak batis : Patala
Jeriji Batis  : Angguri


                                                                     by : Dode

Kamis, 17 September 2015

KRUNA

NGIRING MALAJAH MABASA BALI..

A. INDIK KRUNA
Kruna Lingga 
inggih punika kruna sane kanten genten utawi kantun melalung durung polih pangater, seselan, miwah pangiring. 
conto:
- Jalan
- Jaja
- Jaran

* catatan:
sane mawasta pangater punika pangangge kruna sane magenah ring arep. minakadi sane lumrah kaanggen pangater ma- , ka- , sa- miwah sane tiosan.
sane mawasta seselan magenah ring tengah, sekadi in, um, el, er
sane mawasta pangiring magenah ring ungkur sekadi -an, -ang, -in miwah sane tiosan.

Kruna Tiron
inggih punika kruna sane sampun polih pangangge sekadi pangater, seselan, wiadin pangiring.
Conto:
Kruna Lingga "Jalan" polih pangater ma- dados "majalan". kruna "majalan puniki sane kasengguh kruna tiron.

Kruna Polah
inggih punika kruna sane polih anusuara ny, m, n, ng.
Conto:
Kruna Lingga "sampat" polih anusuara ny dados "nyampat". kruna "nyampat puniki sane kasengguh kruna polah.